Oesters en microplastics Bachelor scriptie van Annika Arvin

In de zomer van 2019 heb ik mijn bachelor scriptie geschreven over het effect van microplastics op oesters. In dit literatuuronderzoek is naar voren gekomen hoe microplastics in het milieu terecht komen en welke effecten ze kunnen hebben op het mariene milieu.

 

Vanaf halverwege de vorige eeuw is de productie en het gebruik van plastic producten wereldwijd jaarlijks met 9% toegenomen (PlasticsEurope, 2011). Het produceren van plastic is goedkoop en het gebruik van plastic is veelzijdig. Plastic wordt veel gebruikt voor éénmalige producten, denk aan plastic bordjes, bekertjes en rietjes voor een feestje.  

Omdat we plastic zoveel gebruiken, is het ook één van de grootste bijdragers aan het afval dat mensen produceren. Plastic afval is aangetroffen in alle lagen van de mariene ecosystemen: de stranden, het oppervlaktewater en het sediment. Zelfs op de meest afgelegen plekken zoals de Marianentrog* en in het Arctische ijs is plastic afval gevonden (de Wit & Bigaud, 2019).

Hoe komt al dat plastic daar? Ongeveer 80% van de plasticvervuiling in de oceanen komt van het land af via rivieren (Rochman, 2018). De andere 20% komt de oceaan in vanaf de kust of direct door bijvoorbeeld visnetten die verloren gaan tijdens het vissen (Li, Tse & Fok,2016). 

Plastic is zó sterk dat het niet biologisch afbreekt. Door blootstelling aan zonlicht, zeewater en zand ontstaan er oneindig veel kleine stukjes plastic. Als deze stukjes kleiner zijn dan 5 millimeter, heten ze microplastics (bron: NOAA). In tegenstelling tot grotere stukken plastic, is het bijna onmogelijk om de microplastics te verzamelen of op te ruimen (Setälä et al., 2016). Dit betekent dat microplastics voor tenminste 1000 jaar in de ecosystemen kunnen blijven rondzwerven en ophopen in het sediment.


Oesters zijn weekdieren van wie de schelp bestaat uit twee kleppen. Deze weekdieren krijgen eten binnen door het filteren van het water of het sediment om zich heen, zogenaamde filter-feeders. Zo zouden ze dus ook de microplastics binnen kunnen krijgen en dit kan schadelijk voor ze zijn. Er zijn al best wat onderzoeken uitgevoerd die het effect van microplastics op verschillende soorten oesters en andere filter-feeders hebben onderzocht.

Een voorbeeld is een onderzoek over de Japanse oester (Crassostrea gigas) waarbij is aangetoond dat blootstelling aan microplastics een negatief effect heeft op de voorplanting (Sussarellu et al., 2016). De vrouwtjesoesters die microplastics hebben opgenomen hebben bijvoorbeeld minder én kleinere eicellen vergeleken met de vrouwtjes die geen microplastics hebben opgenomen. Dit kan uiteindelijk betekenen dat oesterpopulaties kleiner worden.

bron: : https://drawnbydawn.com/collections/graphics/products/eastern-oyster-filter-feeding

Er is ook onderzoek gedaan naar het effect van microplastics op de pareloester (Pinctada margaritifera). Uit dit onderzoek is gebleken dat de efficiëntie van voedselopname uit het water naar beneden ging, naar mate de hoeveelheid microplastic in het water groter werd (Gardon, Reisser, Soyez, Quillien, & Le Moullac, 2018).

Wereldwijd worden enorm veel oesters gegeten door mensen, maar ook door andere dieren. Ze zijn essentieel voor het onderhouden van ecosystemen doordat ze bijvoorbeeld de kwaliteit van water verbeteren of de erosie van oevers tegengaan (Coen et al., 2007). Oesters zijn van groot ecologisch en economisch belang (Cole & Galloway, 2015; Sussarellu et al., 2016). Het verdwijnen van oesters uit ecosystemen kan dus grote gevolgen hebben en brengt mogelijk onvoorziene gevaren mee voor de menselijke gezondheid.

Het is hoogtijd om actie te ondernemen. De belangrijkste eerste stap is het voorkomen dat plastic in het milieu en de oceaan terecht komt. Daarnaast is het tijd om het gebruik en daarmee de productie van plastic te verminderen.

Doe jij mee?

Annika Arvin, Sea First Vrijwilliger, 14 dec 2020

*De Marianentrog is met een diepte van ongeveer 11 kilometer de diepst bekende plek in de oceaan. De trog is gelegen ten oosten van de Marianen (Micronesië). De trog is ongeveer 2500 km lang en loopt in een boog van het noordoosten naar het zuidwesten

Noot van de redactie:

Dit onderzoek beperkt zich tot microplastics. Inmiddels is er steeds meer onderzoek gaande naar de effecten van de nog kleinere deeltjes, de nanoplastics (< 0,001 mm) en het blijkt dat de hoeveelheden nanoplastics in tweekleppigen (oesters, mosselen, Sint-Jacobsschelpen) oneindig veel groter is dan de microplastics. Het gaat daarbij om miljarden partikeltjes. Wetenschappers zijn het erover eens dat dit niet gezond kan zijn, maar hoe ONgezond het is, weten we nog niet.