Octopus Odyssee in de diepzee
Het woord Odyssee in de videoclip van het Amerikaanse Schmidt Ocean Institute, SOI, verwijst naar de klassieke Griekse raamvertelling met die naam, van Homerus. In dat standaardwerk van maar liefst 24 boeken, gaat de Griekse koning Odysseus op een lange en gevaarlijke reis en beleeft uiteraard allerlei avonturen wanneer hij door de goden op de proef wordt gesteld. Als hij eindelijk weer thuiskomt rekent hij en passant nog even af met de vele vrijers die zijn vrouw Penelope belaagden terwijl ze op hem wachtte. Een reis in de diepzee is nog steeds een hachelijke onderneming.
De ontdekking van de derde unieke broedkolonie van octopussen ter wereld, op een steile bergwand van een onderzeese vulkaan in de diepzee voor de kust van Costa Rica, laat weer eens zien hoe weinig wij eigenlijk weten van de diepzee. Het is een fascinerend verslag van enthousiaste jonge onderzoekers aan boord van de Falkor (too), het onderzoekschip van deze private non-profitorganisatie. Het SOI is in 2009 is opgericht door de voormalige Google CEO Eric Schmidt en zijn vrouw Wendy, als een ‘ocean literacy’ instrument om onderzoek te doen en kennis over de oceanische ruimte te verspreiden.
De ontdekking van de nieuwe actieve broedplaats op 2800 meter diepte is een geslaagd voorbeeld van hun activiteiten. De vorige maand vertrok de Falkor (too) met 18 internationale onderzoekers, waaronder een groot aantal Costa Ricaanse studenten, naar de Dorado Outcrop. Deze plek wordt ook wel Octopus's Garden genoemd naar het beroemde lied van de Beatles in 1968. In 2013 hadden ze gezien dat er octopussen broedden, maar het resultaat ervan was niet waargenomen. Het gebied is zo groot als een voetbalveld en omdat er geen jongen werden gezien dacht men dat de omstandigheden op zo’n bergwand niet goed waren.
In juni werd weer eens duidelijk dat de natuur veel slimmer is dan wij als Homo sapiens, de verstandige mens, een naam die we voor onszelf hebben verzonnen, denken. De onderwaterrobot ROV SuBastian laat een onderwaterwereld zien, die de verbeelding tart. Ongelooflijk hoe mooi en ingenieus. Het is een ongeziene, adembenemende onderwaterwereld, die via een livestream verbinding door iedereen was te volgen. Zo gaan de beelden van driepootvissen, koraaltuinen en broedende octopussen de wereld over.
Deze twee driepootvissen (Bathypterois?) werden op een diepte van 3026 meter gefotografeerd bij de Fuenta Seamount gespot. © Schmidt Ocean Institute.
Het was al bekend van de broedkolonie in de diepzee voor de kust van Californië dat de taak van de octopusmoeders aan het einde van hun leven niet gering is. Om te beginnen duurt het lang. In één geval broedde een octopus, een heel intelligent dier, meer dan vier jaar op haar eieren. Gedurende deze tijd houden de octopusmoeders de eieren schoon en beschermen ze deze tegen hongerige roofdieren. Ze eten heel weinig - of misschien helemaal niets - en kwijnen uiteindelijk weg of vernietigen zichzelf nadat ze slechts één legsel hebben geproduceerd.
Uit het onderzoek van de nu al beroemde Octopus’s Garden van de Dorado Outcrop, blijkt dat de octopusmoeders hun eieren in het ongeveer 7 °C warme water leggen dat voortdurend uit de hydrothermale bronnen stroomt. Dit zorgt voor een aangename temperatuur in de broedkolonie. Tussen de octopussen werd ook een nieuwe Muusoctopus soort ontdekt. Dat zijn octopussen zonder inktzak. Het dier wordt nu in een laboratorium inde VS onderzocht.
En ze zagen de jonge octopuskinderen uit de eieren komen. Ze zwommen, zonder een knuffel, weg. Een onzekere toekomst tegemoet in een oceaan die door ONZE activiteiten opwarmt, verzuurt en vervuilt. Onze technologie maakt het mogelijk dat we de wonderen van de diepzee kunnen ontdekken en delen met iedereen die dat wil. De keerzijde van al die technologie is al decennialang een ongekende vervuiling van de planeet. Home sapiens, de verstandige mens, is een turbo-kampioenvervuiler. Doe er iets aan! Sea First probeert het in ieder geval!
Tekst: Jan Stel, 14-7-2023 Voormalig voorzitter Sea First
Prof.em. Ocean Space and Human Activity, University Maastricht, the Netherlands.
