19 oktober 2023

Noordkaper ‘Spindle’ gefilmd met kalf

Walvissen, de dino’s in de oceanische ruimte, hebben het hard te verduren gehad door de genadeloze jacht van mensen. Ze werden niet gezien als de majestueuze heersers van de zee. Eeuwenlang waren ze slechts statistieken in de logboeken van de walvisjagers, getallen in grootboeken van de bedrijven en winstpercentages voor de aandeelhouders ervan. Het was eeuwenlang letterlijk en figuurlijk een smerige bedrijfstak

Aan die jacht namen allerlei landen deel, waaronder de Engeland. De Noordkaper (Eubalaena glacialis) leeft in wat wij de Noord-Atlantische Oceaan hebben genoemd. Het waren de Engelsen die deze gracieuze dieren als de ‘right whale’ bestempelden. Die naam is in mijn ogen vanuit een zeer eenzijdig standpunt gezien. Ik denk niet dat de walvissen een vergelijke naam voor de meedogenloze walvisjagers hadden. Om dat te weten te komen moeten we nog enkele jaren wachten tot kunstmatige intelligentie, AI, ons in staat stelt hun taal te ontcijferen en wellicht hun kant van die gruwelijke walvisjacht te horen vertellen. Wie weet?

Voor de walvisjagers was de noordkaper of ‘right whale’ de beste walvis om op te jagen omdat het één van de grootste walvissen (veel opbrengst) was, het langzaam zwemt en bij te houden was, elk onderdeel van het lichaam tot iets ‘nuttigs’ voor de mens kon worden verwerkt en, ook heel belangrijk, het dode lichaam van de vermoorde walvis bleef drijven. Kapitalistisch denken op en top.

Walvissen zijn grotendeel uitgeroeid, maar gelukkig heeft de bescherming ervan het tij wat gekeerd. Toch staat de noordkaper op de lijst van "ernstig bedreigde diersoorten" van IUCN (International Union for Conservation of Nature). Er zijn er nog minder dan 350 over, een kwart ervan werd dit voorjaar in de Baai van Cape Cod gezien.

De Baai van Cape Cod

Op zijn trekroute langs de drukbevaren oostkust van de Verenigde Staten en Canada ontmoeten deze onderwater oceaanreuzen visnetten, waarin ze verstrikt kunnen raken, schepen die hen overvaren, enz. In de kustgebieden, waar ze hun jongen grootbrengen, is de zee sterk vervuild. Bovendien zijn er lastige toeristen die hen terroriseren met hun luidruchtige motorboten. Het lijkt wel een ‘onderwater rockfestival’. Ze worden hartstikke gek van al dat onderwater lawaai.

Ook nu nog is het voor een walvis geen pretje om hun onderwaterwereld te moeten delen met al die onnadenkende mensen. Laten ze toch op het land blijven, die landrotten!

Cape Cod betekent Kaap Kabeljauw. Het waren de Europeanen die het in het begin van de 17^de eeuw zijn naam gaven. Jaarlijks kwamen er grote vissersvloten uit Europa om hier en bij Newfoundland te vissen. Tegenwoordig is er hier door overbevissing nog maar nauwelijks kabeljauw. Toerisme is nu de belangrijkste inkomstenbron, vanwege de uitgestrekte zandstranden die in de zomer heel aantrekkelijk zijn voor de stedelingen van New York en Boston.

Eén van de vele activiteiten is whale watching. In de Baai van Cape Cod kun je de bultrug, de gewone vinvis, de dwergvinvis, de noordkaper en grienden zien. Zo nu en dan wordt er ook een walvis bevrijdt van de visnetten waarin hij of zij verstrikt is geraakt of spoelt er weer eens een dode walvis op het strand aan. Aan de noordkapers wordt ook onderzoek en monitoring verricht door het wereldberoemde Woods Hole Oceanographic Institute, WHOI, dat aan kust van Cape Cod ligt.

Op 27 maart ontdekten en filmde men de ongeveer 41-jarige noordkaper ‘Spindle’ met haar kalf. De politie begeleidde moeder en dochter twee dagen op hun tocht naar het Noorden, maar vertelde niemand waarheen. Vier dagen later werd een clip ervan op YouTube gezet, die ondertussen (op 20 mei) 12.180 maal is bekeken.