Zit in sojaburgers nou wel of geen Amazone-soja?

Vrijwel alle Amazone-soja wordt gebruikt voor de veehouderij. Soja is eiwitrijk en goedkoop, met name soja uit Zuid-Amerika. Volgens het Wereld Natuurfonds wordt in Europa 93% van alle sojabonen gebruikt als veevoer. Er zit dus veel Amazone-soja verborgen in vlees en zuivel. Maar hoe zit dat met sojaburgers?

De hoeveelheid bosbranden in het Amazone-regenwoud neemt enorm toe. Ze worden aangestoken voor extra landbouwgrond en sojaplantages. Die soja gaat niet bepaald naar sojamelk en vleesvervangers. Volgens Milieu Centraal gaat 90 procent van de mondiale sojateelt naar veevoer, en is de stijging van de vraag naar soja gerelateerd aan de stijgende vraag naar consumptie van vlees, zuivel en eieren.

Dierlijk eiwit versus eiwit uit soja

Voor de productie van een gemiddelde hamburger van 100 gram is 46 gram soja gebruikt en in 100 gram kippenbout zit indirect gemiddeld 109 gram sojavoer. Als je dit vergelijkt met sojaproducten kun je uitgaan van 38 gram sojabonen voor 100 gram tofu. Maar als je kijkt naar alle landbouwgrond die nodig is voor de productie van 100 gram eiwit, komt de tofu veel lager uit. Koeien hebben een grote oppervlakte grasland nodig om te grazen en worden - net als varkens en kippen - bijgevoerd met ander krachtvoer als maïs, suikerbieten en granen. Hier is ook akkergrond voor opgeofferd.

Om 100 gram eiwit uit rundvlees te maken is tot 200 vierkante meter landbouwgrond nodig. Om dezelfde hoeveelheid eiwit uit soja te halen heb je aan 5 vierkante meter genoeg. De groeiende vraag naar vlees zorgt dus voor een groeiende vraag naar landbouwgrond, waar bos voor moet wijken.

Brazilië haalt de VS in als grootste sojaproducent. Het grootste deel van de productie is bedoeld voor binnenlands gebruik als veevoer. Het grootste exportproduct van Brazilië is rundvlees.

Vleesvervangers van soja

En de soja in vleesvervangers dan? Bij biologische soja kun je over het algemeen aannemen dat de soja uit China en Europa komt, waar - net als in de VS en Canada - geen ontbossing voor de teelt plaatsvindt. Bij reguliere sojaproducten komt de soja vaak ook daarvandaan of hebben de producenten een programma voor duurzame sojateelt in Zuid-Amerika.

Daarnaast zijn er natuurlijk allerlei alternatieven, zoals peulvruchten, noten en vleesvervangers op basis van tarwe-eiwit of lupine. Milieu Centraal raadt consumenten aan om vaker plantaardig te eten en zo bij te dragen aan het behouden van Amazonebos en minder klimaatverandering. Met vier dagen per week vegetarisch eten bespaar je al 260 kilo CO2 per jaar.