Schelpen op de tuintafel of in de kast…de Bali of Ibiza look, leuk toch?
Exotische schelpen kopen als woonaccessoire, een eigen vondst meenemen van een reis als souvenir of schelpen als collectors item. In de huidige woontrend past het helemaal en ach, wat maken die paar schelpen uit?
De foto is gemaakt in een Nederlands tuincentrum mei 2021
Google op ‘schelpen’ en de verkoop van tropische schelpen vullen de eerste pagina’s van je zoekresultaten. Veel schelpen worden commercieel verzameld in exotische landen voor de verkoop in onder andere tuincentra en winkels die decoratieve woonaccessoires verkopen. Ook op Marktplaats wordt een enorme verzameling van allerlei verschillende schelpen aangeboden.
Net als de vangst van tropische vissen voor een indrukwekkend aquarium bij ons thuis, heeft dit helaas negatieve gevolgen voor de oceaan ter plekke en zijn bewoners.
De foto is gemaakt in een Nederlands tuincentrum mei 2021
In 2015 en 2019 werd door professor Vincent Nijman van Oxford Brookes University een studie uitgebracht die de illegale handel van beschermde schelpen volgde in Indonesië. Daaruit blijkt dat stroperij van schelpen wijdverbreid plaatsvindt. Het gaat om een grootschalige, commerciële handel waar actief op deze schelpen wordt gevist en waar complete vlaktes op de oceaanbodem door worden weggeschraapt. Ook beschermde schelpen worden dus helaas nog steeds wereldwijd verkocht. Volgens het CITES-verdrag mogen beschermde schelpen niet verhandeld worden. En toch gebeurt het.
Waarom is dit nu zo slecht?
Schelpen vervullen belangrijke functies;
- Ze zorgen voor een stevige en dus veilige kust
- Ze vergemakkelijken het wortelen van zeegras wat heel belangrijk is voor zeedieren
- Ze bieden beschutting en noodzakelijke overleving aan bijvoorbeeld heremietkreeften, octopussen en kleine opgroeiende visjes
- Ze worden gebruikt door watervogels voor de bouw van hun nesten
- Ze verschaffen, zodra ze vergaan, voeding aan diertjes in het zand of nieuwe schelpvormende organismen
- Ze zijn substraat voor algen en sponzen
Het verdwijnen van schelpen op het strand en uit de oceaan kan behoorlijke vormen aannemen;
- Versterking van erosie van de kust
- Afname van calciumcarbonaat dat hard nodig voor veel organismen in het zand en in de oceaan
- Afname van biodiversiteit
- Afname van organismen die afhankelijk zijn van schelpen
Naast commerciële verkoop van schelpen heeft ook toerisme helaas een impact. Het lijkt zo’n onschuldige en vrolijke bezigheid om op je strandvakantie die mooi gevormde en gekleurde schelpen te verzamelen op het strand. Echter als toeristen dit in groten getale het hele seizoen doen, dan zal dit een heus probleem worden voor het ecosysteem ter plaatse. Het is hetzelfde als in de herfst bij een boswandeling kastanjes, beukennootjes, eikels en dennenappels meenemen naar huis om er mee te knutselen of een herfstsfeer op de salontafel te creëren. Wat voor ons een leuk middagje knutselen is, is voor dieren in het bos een noodzakelijk wintervoorraad om te overleven. Wij hebben het niet nodig, zij wel. En dat geldt ook voor schelpen. Hoe prachtig ze ook zijn.
Ons dringende advies is om alles op het strand achter te laten wat daar van nature is beland. Laat alleen jouw eigen voetafdruk in het zand op het strand achter. En net zo belangrijk; ze zijn inderdaad beeldschoon, maar koop geen exotische schelpen in Nederlandse winkels.
Tekst Anja Dijkstra, vrijwilliger Sea First
