Lessen en lezingen

De Oceaan, het Klimaat en onze Gezondheid

Deze les wordt door de meeste scholen als eerste les gevraagd. We hebben een basisschoolversie en een versie voor middelbaar onderwijs. Verreweg de meeste aspecten van de oceaandiensten, de bedreigingen en de oplossingen daarvan, komen in deze les kort aan bod. Het is een zeer interactieve les en de antwoorden van de leerlingen bepalen daarom hoe de les verloopt. Zo zal elke les dus anders zijn. In volgende lessen worden dan de verschillende aspecten uitgebreid besproken, zoals de lessen over koraalriffen en mangrovebossen, over dolfijnen en andere walvisachtigen, over de plastic soep en over de dierenindustrie, een van de grote boosdoeners voor het leven in de oceaan (= les: Dierenindustrie - LoveMeatEnder).

  • Lesduur: 1 x 50 minuten of 2 x 50 minuten
  • Vakken: in principe is deze les niet aan een bepaald vak gebonden. Het is belangrijke informatie voor iedereen.
  • Doelgroep: basisschool groep 7 en 8 en middelbaar onderwijs

Ambacht werd industrie

Vanuit Engeland kwam er in het begin van de negentiende eeuw een industriële revolutie die zich over heel Europa verspreidde. Ambachtelijke en kleinschalige werkplaatsen groeiden uit tot grote fabrieken en zo ontstond een grootschalige industrie. Dit leidde tot een daling in de prijs van vele producten waardoor een groeiend aantal mensen zich de aanschaf van die producten kon veroorloven. Dat bleek een revolutie die zich wereldwijd doorzette.

Fytoplankton, dé zuurstofvoorziener, wordt bedreigd

Onze gezondheid wordt niet alleen door gifstoffen bedreigd, maar ook doordat de klimaatverandering van nu ervoor zorgt dat de zee opwarmt en verzuurt (door de zeer hoge CO2-productie). De opwarming van de atmosfeer en van de oceaan doet de arctische en antarctische ijskappen smelten waardoor de zeespiegel stijgt. Al deze factoren tezamen tasten het plankton aan, met name het plantaardig plankton (fytoplankton). Het is het fytoplankton dat voor meer dan de helft van alle zuurstof vormt. Zonder zuurstof kunnen mensen en andere dieren niet in leven blijven. Kortom: een gezonde oceaan is van immens belang voor onze gezondheid.

Over deze foto

Rhode Island USA. De gevolgen van dode oceaanzones.

Bron: www.sailorsforthesea.org

Gifstoffen van de landbouw kunnen Dode Zones veroorzaken

Dit bracht ook een chemische revolutie met zich mee. Steeds meer producten werden met gevaarlijke chemische verbindingen gefabriceerd (bijvoorbeeld plastics) en de afvalproducten eindigden heel vaak via rivieren in zee. Deze gifstoffen, waarvan er volgens wetenschappers een paar honderdduizend bestaan en die ook allemaal in zee terug te vinden zijn, bevinden zich ook in de dieren die in de oceaan leven. Uiteraard is de concentratie van de verschillende stoffen afhankelijk van de regio. Zo zullen in de Middellandse Zee op sommige plaatsen meer radioactieve stoffen in zee en in de zeedieren zitten als gevolg van illegale dumping van radioactief afval door de Italiaanse maffia, terwijl in de Oostzee (ook wel Baltische Zee genoemd) vooral de gifstoffen van de landbouwgronden veel leven doen uitsterven. In de Oostzee vinden we dan ook de een-na-grootste Dode Zone in zee. De grootste bevindt zich in de Golf van Mexico, veroorzaakt door pesticiden en andere bestrijdingsmiddelen die gebruikt worden in de Amerikaanse graanschuur (Corn Belt) en door de Mississippi naar de Golf van Mexico worden getransporteerd. Een Dode Zone is een zuurstofloos gebied, waardoor er geen leven meer mogelijk is. Men noemt dit ook wel een deoxygenatiezone.