Tonijnen komen in verschillende maten en kleuren voor, maar allemaal hebben ze gemeen dat het bijzondere dieren zijn. Zo wordt blauwvintonijn (nog maar 2-3% over) gemiddeld zo’n 3 meter lang, versnellen ze sneller dan een raceauto en hebben ze een sterk ontwikkeld centraal en perifeer zenuwstelsel (en dus ook pijngevoel). Ondanks zijn schoonheid is de blauwvintonijn het symbool geworden van de industriële overbevissing; een van de grootste ecologische crisissen van onze tijd. Tonijn wordt op dit moment sterker bedreigd dan de ijsbeer, en dat terwijl hij even belangrijk is voor het ecologisch evenwicht in zee als een tijger op het land. En zegt u nu zelf, u eet toch ook geen broodje tijger of ijsbeer?
Niet alleen de blauwvintonijn, maar alle tonijnsoorten worden (zwaar) overbevist, waarvan sommige zelfs met uitsterven worden bedreigd. Door de stijgende vraag is de vangst op deze vissen in de laatste tien jaar al meer dan verdubbeld. Er wordt nu weliswaar tonijn “gekweekt” door wilde tonijn uit de zee te halen en vet te mesten, maar om 1 kilo tonijn te verkrijgen, is hierbij 20 tot 25 kilo wilde vis nodig. Hierdoor wordt het aantal vissen in zee snel minder.
Misschien wel de beste reden om tonijn te laten, is de vangsttechniek die wordt gebruikt om de tonijn op jouw bord te krijgen. Longlines, ringzegens en het gebruik van drijfnetten zijn berucht om hun bijvangst. Voor elke 2 kilo tonijn is er minstens 3 kilo aan dolfijn, zeevogel of zeeschildpad gestorven. Veel vissers en visverkopers zeggen dat hun tonijn “duurzaam” gevangen is, namelijk met de hengel. Helaas bestaat duurzame tonijn niet; visscholen van kleine vissoorten worden door tonijn vanuit de diepte naar de oppervlakte gejaagd waar ze een gemakkelijker prooi zijn omdat ze van het snelle stijgen enigszins versuft raken. Dit is het gevolg van het grote diepteverschil. Zeevogels maken hier ook gebruik van en zoeken daarom de plekken op waar dit gebeurt. Omdat er inmiddels zoveel minder tonijn is, sterven er steeds meer zeevogels door gebrek aan voeding. Voor elke tonijn die uit zee gehaald wordt, sterft ook een zeevogel.
Met het verdwijnen van roofvissen als tonijn, maar ook haaien en zwaardvissen, zijn ecosystemen over de hele wereld massaal aan het veranderen. De tonijn is een rondtrekkende vis, die om die reden veel invloed uitoefent op verschillende gebieden. Bij het verdwijnen van roofvissen zoals deze, krijgen concurrenten zoals kwallen, de kans om enorm in aantal toe te nemen. Het hele evenwicht wordt hierdoor verstoord.
Er zijn in Europa wetten opgesteld die de visvangst moeten reguleren. Vaak worden de vangstquota echter overschreden. Hier staan boetes op, maar er zijn genoeg mazen in de netten van de wetgeving om vervolging te omzeilen. Bovendien wordt de visserij-industrie gesubsidieerd door de EU. Hierdoor wordt overbevissing continu in stand gehouden.
Onze levenswijze heeft ervoor gezorgd dat de hoeveelheid plastics, methylkwik en andere zware metalen, evenals tienduizenden andere chemische verbindingen, talrijk aanwezig zijn in de oceaan. Vissen nemen deze stoffen op en deze worden voor een belangrijk deel opgeslagen in hun vetweefsel. Grotere vissen eten kleinere vissen. Hoe groter de vis, hoe groter de opslag van toxische stoffen (contaminanten). De vervuiling die ooit is ontstaan door de mens, eet hij nu zelf weer op. Het eten van roofvissen zoals de tonijn, is de belangrijkste oorzaak van kwikvergiftiging bij mensen.
Ben jij als uitbater of kok van een restaurant, taverne, snackbar of kantine begaan met het milieu en bekommerd om duurzaamheid. Wil jij duurzaam ondernemen en koken met respect voor mens, dier, natuur en milieu?
Meld je dan aan en join the tuna free community.
