Stijging zeeniveau volgt ergste nachtmerriescenario IPCC

Dat ijskappen smelten en daardoor de zeespiegel stijgt was al bekend, maar niet dat het zó hard gaat. De ergste nachtmerries van het IPCC, het International Panel on Climate Change van de Verenigde Naties, lijken waarheid te worden. Loopt de Belgische en Nederlandse kust nu gevaar?

Op Spitsbergen (Svalbard) is het versneld afsmelten van de gletsjers en het zeeijs goed te zien. Fotograaf: Bertie Winkel

Het afsmelten van de ijskappen is net zo snel aan het toenemen als in 2014 werd voorspeld in de meest pessimistische worstcasescenario's van het IPCC-rapport over de opwarming van de aarde.

Het zeeniveau van de oceanen stijgt elk jaar met 4 mm. Dit komt voor een belangrijk deel door afsmeltend zee-ijs, blijkt uit het laatste onderzoek van de University of Leeds en het Danmarks Meteorologiske Institut.  De ijskappen op Groenland en Antarctica smelten in een steeds hoger tempo, waarmee ze het zeeniveau al 1,8 cm hebben laten stijgen sinds de jaren 90.  Als dat zo doorgaat zal dat op het einde van deze eeuw naar verwachting zo’n 17 cm zijn, alleen al van de ijskappen. Het aantal stormvloeden in grote kuststeden kan daarmee verdubbelen, waardoor miljoenen mensen met overstromingsgevaar te maken krijgen.

De opwarming van de aarde zorgt voor thermische expansie, waarbij warmte het volume van zeewater doet toenemen. Tot 5 jaar geleden werd het grootste deel van de stijging van het zeeniveau hierdoor veroorzaakt. Maar inmiddels draagt het smelten van ijs het meeste bij aan de zeespiegelstijging. Naast de ijskappen zijn sinds kort ook duizenden kleinere gletsjers aan het afsmelten.

Op Spitsbergen (Svalbard) is het territorium van de ijsbeer aanzienlijk verkleind. Fotograaf: Bertie Winkel

Zorgen voor Nederland en België

Voor het Noordzeeniveau zijn uit het onderzoek ook sombere voorspellingen te halen. Professor Patrick Willems (KU Leuven) verwacht in het slechtste geval een zeespiegelstijging van 80-100 centimeter tegen 2100, met lokaal forse afwijkingen. Maar een versnelling ziet hij zich eerder met vertraging voordoen aan de Belgische en Nederlandse kust.

Niet alleen de lagergelegen delen van het land worden bedreigd door overstromingsgevaar. Via de Schelde stroomt de Noordzee ver landinwaarts. In het Masterplan Kustveiligheid van de Vlaamse overheid wordt nu al nagedacht over een nachtmerriescenario van een zeespiegelstijging van 3 meter tegen 2100. Dat kan later zelfs oplopen tot 7 meter wanneer de ijskap van Groenland volledig wegsmelt. Maatregelen zijn misschien duur, maar als we niets doen zullen de gevolgen nog veel duurder zijn.

Steun alsjeblieft Sea First met een donatie. Zo kunnen we nog veel meer (jonge) mensen in de Lage Landen bewust maken van het naderende gevaar van klimaatverandering en oceaanopwarming en -verzuring.

De nieuwe studie verscheen in Nature Climate Change.

Bronnen:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/09/01/stijging-zeeniveau-door-afsmelten-ijskappen-volgt-nachtmerriesce/
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/09/02/stijgende-zeespiegel-in-belgie/